Liefde
Door: Inge Ligtvoet
Blijf op de hoogte en volg Inge
01 Februari 2011 | Nigeria, Calabar
'This was love: a string of coincidences that gathered significance and became miracles'
Het mysterie is geen mysterie meer. Het veldwerk voor mijn master is voorbij. De opwinding is over en Calabar is als een tweede thuis. Mijn onderzoek veranderde compleet over de maanden. Helaas lukte het me niet om onderwerpen als media en communicatie te verwerken, waardoor ik ver van mijn studieachtergrond mijn onderzoek moest voortzetten. Plotseling was ik een antropoloog en dat was ik nooit geweest en eigenlijk wilde ik dat ook niet zijn. Het maakte me onzeker (en dat doet het nog steeds) en soms wat neerslachtig. De verslagen die ik op deze website schreef waren meestal een afspiegeling van mijn negatieve persoonlijke gevoelens en mijn (veelal) positieve ervaringen met Nigeria. Zo vaak heb ik geschreven over het 'dubbele gevoel' dat ik heb gehad bij mijn onderzoek, het land en mijzelf. Het dubbele gevoel dat zich ook nu van mij meester maakt als ik denk aan mijn aanstaande vertrek. Volgende week is het zover, dan arriveer ik op Schiphol. Het zullen 7 dagen zijn van afscheid en 7 dagen van tranen. Mijn goede vrienden in Calabar hebben zich al voorbereid op een rivier van verdriet en ze maken grappen over mijn goedwerkende traanbuizen. Maar ik kijk ook uit naar het weerzien met familie en vrienden in Nederland en het 'Nederlandse' zijn. Een beetje Hollandse nuchterheid na 6 maanden gezweef kan geen kwaad en ook zou het goed zijn als ik weer wat Nederlandser zou gaan denken. Ook verlang ik naar de rust van thuis. Het huis waarin ik 6 maanden heb gewoond heeft me behoorlijk negatief beinvloed en het dieptepunt werd vandaag bereikt toen ik een brief van de advocaat van mijn huisbaas kreeg. Het is gekomen tot het niveau van de justitiële macht. Hoewel tientallen advocaten, waaronder een praktiserende professor in het recht, me hebben gegarandeerd dat hij me niets kan maken, voel ik me door de brief van zijn advocaat best wel een beetje een crimineel. Vaak denk ik dat ik het er gewoon bij moet laten; we praten over 250 euro en ruim 750 euro aan bijna nieuwe inboedel die ik in 3 dagen nooit kwijtraak voor een fatsoenlijke prijs en die ik eigenlijk ook gewoon wil houden voor het geval ik terug zal keren. Maar ik kan zo slecht tegen onrecht – of het nou tegen mezelf is of anderen – dat niets in mij toe kan geven.
Nigeria. In de afgelopen twee weken ontving ik steunbetuigingen van allerlei mensen, en dat waardeer ik ten zeerste. Gelukkig kan ik jullie meedelen dat het helemaal niet zo vreselijk slecht gaat, maar dat mijn afgelopen paar blogs gewoon wat minder gezellig waren, omdat ik misschien zelf niet zo lekker in mijn vel zit. Dat komt omdat er in mij twee Inge's strijden: de cynische Hollandse en de onzekere ' linguist/antropoloog die alles op alles zet zoveel mogelijk mee te draaien in de complexe maatschappij die Calabar heet. Leven in een land waar mensen elkaar niet vertrouwen, waar alles gewijd wordt aan God en niets aan eigen geweten, waar geweld (ook al is dat niet altijd per se fysiek) continu op de loer ligt en waar door de verkiezingen van april de onderlinge spanningen oplopen, dat is niet niks. Dat heeft me veel gedaan. Het heeft me gefascineerd en nieuwsgieriger gemaakt, maar ook wat neerslachtig, overemotioneel en ontzettend moe (ik kan hele dagen slapen). Jullie zijn geen psychologen en ik schrijf dit ook niet om medelijden op te roepen, maar het is een verklaring voor de laatste paar verslagen. Maar zo gaan we deze reeks verslagen niet eindigen, want Nigeria is vooral heel veel lachen.
Op 11 augustus 2010 schreef ik mijn eerste verslag vanuit het kantoor van Dr. Ojebode in Ibadan. Ik herinner me goed dat ik zoveel moest lachen daar en dat komt waarschijnlijk door de immer opgewekte Ayo, die in iedere situatie, hoe naar ook, humor kan zien en niet bang is dat te delen. Nigerianen zijn ontzettend grappig (en ja, ik vind dat ik mag generaliseren, want buiten mijn huisbaas ken ik maar weinig humorloze Nigerianen) en weten me altijd op te vrolijken met droge humor. In het begin vond ik sommige grappen zo flauw dat ik moeite moest doen om oprecht te lachen, maar inmiddels maak ik dezelfde flauwe grappen en lach ik, net als veel Nigerianen zelf, al om mijn eigen grap voordat ik de clue heb verteld.
Sommige humor kon ik beter niet delen. Vooral de cynische grappen en opmerkingen die in mijn hoofd opkwamen tijdens een van de tientallen kerkdiensten die ik heb bijgewoond. In Ugep werd de katholieke congregatie besproeit met een plantenspuit, ik heb vreselijk gelachen om de man die de voorbedes deed in My Father! My Father!! en de pastoor van diezelfde kerk heeft me regelmatig ontzettend gegeneerd, maar ik heb ook vaak om zijn uitspraken moeten grinniken. Vooral toen hij een vrouw vertelde dat ze met een katholieke pastoor zou gaan trouwen en toen hij mijn moeder financieel geluk voorspelde, nadat hij eerst had beweerd dat ze de bron van mijn problemen was. De grote, flauwe, typisch Nigeriaanse grap die ik aan iedereen vertel die het wil horen (ja, want dat is ook 'part of Naija humor') is dat ik vermoed dat hij de volgende keer mij naar voren roept en het telefoonnummer van mijn toekomstige man laat bellen, om vervolgens naar zijn broekzak te grijpen om de trillende telefoon op te nemen. Dit levert in 100% van de gevallen lachende vrienden op en een herhaling van dezelfde grap door verschillende mensen de avond en dagen daarna. Zo grapt Henry al maanden dat ik een Michael Jackson nose heb en zegt hij tegen iedereen dat als je stew op mijn hand doet en het op een bord rijst legt, mensen denken dat mijn hand een kippenpoot is. Ook deze grap is gegarandeerd een succes. Maar goed, terug naar de kerk. Ik moest ook vreselijk lachen toen een pastor me een aantal weken geleden voorspelde dat ik het Youth Bible Network in Nederland zou oprichten, terwijl hij vervolgens een half flesje olijfolie over mijn hoofd goot. De kerk was in Calabar South, met openbaar vervoer zo'n 25 minuten van mijn huis. Ik liep gigantisch voor lul. Om maar te zwijgen over die keer dat ik een 'sign post' van een kerk buiten op straat heb staan inzegenen, door hardop te bidden terwijl mijn handen het bord aanraakte. Of die keer dat ik naar de kerk ging en ik een prijs (flessenopener) won voor de mooiste lach. Het hardste heb ik gelachen toen het koor 'I'm dreaming of a white Christmas' inzette op 25 december afgelopen jaar. Het was de enige keer dat ik mijn lach niet in kon houden en er duidelijk een grote, cynische glimlach op mijn gezicht te zien is geweest.
Maar er zijn ook veel momenten geweest in de kerk die me aan het denken hebben gezet. Wat is goed en wat is kwaad? Hoe ga je met angst om en met depressie? Hoe vertel je slecht nieuws? Wat doe je als je niet meer weet wat je moet doe? Ik ken de Bijbel veel beter nu en hoewel ik niet denk dat het boek als stricte autoriteit gezien moet worden, denk ik dat kennis van 'het Woord' geen kwaad kan. Ook als niet-christen kun je uit de verhalen levenslessen halen, daarvoor hoef je niet te geloven dat Jezus echt over water heeft gelopen. Ik had moeite met een aantal pastors, maar ik heb enkele inspirerende pastors ontmoet – bijvoorbeeld die van de Independent Baptist Church, de enige kerk die mij heeft bezocht na het bijwonen van een mis en de enige kerk waarnaar ik wekelijks zou kunnen gaan. Niet alleen omdat ze een tijdslimiet van 1,5 uur hebben, maar ook omdat de kerk het dichtste bij mijn eigen religieuze achtergrond staat. Zelfs dichterbij dan de katholieke kerk in Nigeria! Ze hadden alleen niet zoveel te vertellen over heksen, dus een wekelijks bezoek was niet relevant voor mijn onderzoek. Ik ben ook vaak verward geweest tijdens ontmoetingen met pastors en hun kerken. Zo raakte ik letterlijk in paniek toen een pastor mij op straat aansprak en vervolgens mijn hele leven blootlegde, inclusief details over mijn geboorte (die bij navraag klopte) en was ik toch best een beetje overstuur toen een pastoor aan mijn moeder refereerde als heks. Hoe dan ook, ik heb gelachen in de kerk, ik heb gehuild op een altaar, ik heb gedanst en gerend door een kerk zonder vloer (lees: zand), ik heb om het hardst de liedjes meegezongen en mezelf thuis gevoeld, zeker na een paar maanden in My Father! My Father!!, ondanks alle twijfels die ik bij die kerk heb.
Ik heb dus behoorlijk gek gedaan in de kerk, tenminste, zo zouden wij het in Nederland zien. Maar zoals ik al eens schreef is gekheid relatief. Heel veel zaken in Calabar vond ik in het begin gek, maar ging ik na een tijd accepteren of tolereren en in sommige gevallen zelfs integreren. Zo eet ik tegenwoordig bananen met pinda's, omdat dat heel normaal is hier. Communicatie ben ik gaan tolereren, maar ik word nog steeds vreselijk moe van de sociale controle. Het constant moeten bellen van 'vrienden', taxi-chauffeurs en andere aanhangsels, omdat ik wanneer ik dat niet doe, na een aantal dagen te horen krijg dat ik de man of vrouw in kwestie 'verlaten' heb. Nigerianen zitten continu aan de telefoon, en dat ben ik helaaas gaan overnemen (tot ongenoegen van mijn onderzoeksbudget). De 'hoi-hoe-gaat-het-goed-en-met-jou-goed-fijne-avond-jij-ook-gesprekken' van 10 seconden voer ik meerdere malen per dag. Ik verontschuldig mezelf veel te vaak dat ik niet heb gebeld, terwijl zij net zo min de telefoon gepakt hebben en eigenlijk kan ik de vraag die ik op 22 augustus stelde nu wel beantwoorden. Kun je leren communiceren op z'n Nigeriaans? Nee! Dat wil zeggen, niet als je geen Nigeriaan bent. Maar je kunt jezelf wel aanpassen en dat is mij in ieder geval gelukt. Hoewel de rust van een stille telefoon over een paar weken me goed zal doen.
Bepaalde dingen van Nigeriaanse communicatie heb ik duidelijk overgenomen, tot hilariteit van mijn omgeving. Zo moest Ayo in november hard lachen toen ik tegen zijn vrouw zei: 'Member, you're too much o!', om later te vertellen dat ik mijn watermeloen in Calabar 'hundred-hundred' naira koop. Ik denk continu in Pidgin Engels, maar ben te verlegen het te gebruiken. Vanmorgen wilde ik tegen een taxi-chauffeur 'make we go now' zeggen, maar hield mezelf in. Toen ik vorige week op Facebook in reactie op een berichtje van een vriendin in Abuja schreef dat 'this country go finish me o!', omdat ik mezelf echt een keertje niet kon inhouden mijn vergaarde Pidgin te gebruiken, kreeg ik direct een reactie van mijn Nigeriaanse collega, die het blijkbaar grappig vond. Is het ook, een oyibo die Pidgin praat. Daarom doe ik het dus niet. Maar ik kan het! Vrijdagavond ga ik met een groepje vrienden mijn laatste avond in 'Cally' vieren. Wellicht probeer ik dan eens het een en ander uit. De verschillende uitroepen en verzuchtingen op z'n Nigeriaans gaan me zo goed af dat ik bang ben dat ik het ook gedurende colleges automatisch ga doen. In het Nederlands werden veel mensen al gek van mijn 'sorry' op letterlijk alles, maar inmiddels doe ik dit ook in het Engels: sorry oooo! Mijn supervisor zei het al voor ik naar Nigeria vertrok: 'You're English is very good now, but when you come back from Calabar it will be completely different!'. And it is... net zoals zoveel veranderd is.
Deze blog begint met een citaat uit Chimamanda Adichie's boek 'Half of a Yellow Sun', dat iedereen verplicht zou moeten lezen omdat het de vreselijke burgeroorlog in Nigeria beschrijft vanuit de liefde en daardoor pijnlijk mooi het verhaal van Biafra vertelt. Het is een stukje tekst dat ik weken geleden opnieuw las en dat me tot in het diepste raakte, omdat het niet alleen het verhaal vertelt van Olanna in het boek, maar ook van mij en mijn onderzoek in Nigeria. Mijn laatste blog vanuit dit intens complexe land dat ik ben gaan haten en waarvan ik ben gaan houden is een feit. Ik heb ups en downs gekend, periodes van ontspanning en periodes van stress, momenten van liefde en van afgunst. Mijn onderzoek en mijn welzijn leek af te hangen van toevalligheden: korte ontmoetingen op de markt of op straat, of plotselinge discussies over hekserij en religie in het algemeen. En hoewel ik heel vaak twijfel aan mijn data en methoden, of het wel genoeg is en of ik wel onderzoek heb gedaan zoals het hoort, hebben alle gesprekken en ervaringen een plekje gekregen. De toevalligheden hebben betekenis gekregen; zelfs de vele stiltes zijn te plaatsen.Veel mensen waren in choque toen ze een jaar geleden hoorden dat ik naar Nigeria wilde voor mijn veldwerk. Docenten, collega's, vrienden en familie. Jullie eigenlijk. Maar het wonder is geschied. Zes maanden leven en werken, maar vooral ontdekken, in dit land heeft geleid tot mijn eigen kleine wondertje: inzicht in wat ik eigenlijk kan en wil en misschien nog wel meer in wat ik niet kan en niet wil. Zes maanden veldwerk hebben geleid tot liefde. Geen puberliefde of verliefdheid met heel veel fladderende vlinders, maar passionele liefde. Liefde die je voelt stromen in al je aderen. Liefde die pijn doet omdat het echt is. Liefde die ontstaat door het vergeven van onhebbelijkheden. Onbaatzuchtige liefde die je met heel veel mensen wil delen. Ik hou van Nigeria, omdat ik geloof dat alles dat ons het land doet hekelen, slechts een fractie is van haar potentie te schitteren op deze aardbol. Nigeria kan een mooie toekomst tegemoet gaan. Het kost alleen een opeenvolging van toevalligheden, een wonder, en dan zal de liefde zegevieren en Nigeria aan de wereld laten zien wat zij waard is. Noem me een idealist, noem me naïef, maar ik hoop met deze blog een steentje bijgedragen te hebben aan een eerlijker beeld.
Het mysterie is geen mysterie meer. Het veldwerk voor mijn master is voorbij. De opwinding is over en Calabar is als een tweede thuis. Mijn onderzoek veranderde compleet over de maanden. Helaas lukte het me niet om onderwerpen als media en communicatie te verwerken, waardoor ik ver van mijn studieachtergrond mijn onderzoek moest voortzetten. Plotseling was ik een antropoloog en dat was ik nooit geweest en eigenlijk wilde ik dat ook niet zijn. Het maakte me onzeker (en dat doet het nog steeds) en soms wat neerslachtig. De verslagen die ik op deze website schreef waren meestal een afspiegeling van mijn negatieve persoonlijke gevoelens en mijn (veelal) positieve ervaringen met Nigeria. Zo vaak heb ik geschreven over het 'dubbele gevoel' dat ik heb gehad bij mijn onderzoek, het land en mijzelf. Het dubbele gevoel dat zich ook nu van mij meester maakt als ik denk aan mijn aanstaande vertrek. Volgende week is het zover, dan arriveer ik op Schiphol. Het zullen 7 dagen zijn van afscheid en 7 dagen van tranen. Mijn goede vrienden in Calabar hebben zich al voorbereid op een rivier van verdriet en ze maken grappen over mijn goedwerkende traanbuizen. Maar ik kijk ook uit naar het weerzien met familie en vrienden in Nederland en het 'Nederlandse' zijn. Een beetje Hollandse nuchterheid na 6 maanden gezweef kan geen kwaad en ook zou het goed zijn als ik weer wat Nederlandser zou gaan denken. Ook verlang ik naar de rust van thuis. Het huis waarin ik 6 maanden heb gewoond heeft me behoorlijk negatief beinvloed en het dieptepunt werd vandaag bereikt toen ik een brief van de advocaat van mijn huisbaas kreeg. Het is gekomen tot het niveau van de justitiële macht. Hoewel tientallen advocaten, waaronder een praktiserende professor in het recht, me hebben gegarandeerd dat hij me niets kan maken, voel ik me door de brief van zijn advocaat best wel een beetje een crimineel. Vaak denk ik dat ik het er gewoon bij moet laten; we praten over 250 euro en ruim 750 euro aan bijna nieuwe inboedel die ik in 3 dagen nooit kwijtraak voor een fatsoenlijke prijs en die ik eigenlijk ook gewoon wil houden voor het geval ik terug zal keren. Maar ik kan zo slecht tegen onrecht – of het nou tegen mezelf is of anderen – dat niets in mij toe kan geven.
Nigeria. In de afgelopen twee weken ontving ik steunbetuigingen van allerlei mensen, en dat waardeer ik ten zeerste. Gelukkig kan ik jullie meedelen dat het helemaal niet zo vreselijk slecht gaat, maar dat mijn afgelopen paar blogs gewoon wat minder gezellig waren, omdat ik misschien zelf niet zo lekker in mijn vel zit. Dat komt omdat er in mij twee Inge's strijden: de cynische Hollandse en de onzekere ' linguist/antropoloog die alles op alles zet zoveel mogelijk mee te draaien in de complexe maatschappij die Calabar heet. Leven in een land waar mensen elkaar niet vertrouwen, waar alles gewijd wordt aan God en niets aan eigen geweten, waar geweld (ook al is dat niet altijd per se fysiek) continu op de loer ligt en waar door de verkiezingen van april de onderlinge spanningen oplopen, dat is niet niks. Dat heeft me veel gedaan. Het heeft me gefascineerd en nieuwsgieriger gemaakt, maar ook wat neerslachtig, overemotioneel en ontzettend moe (ik kan hele dagen slapen). Jullie zijn geen psychologen en ik schrijf dit ook niet om medelijden op te roepen, maar het is een verklaring voor de laatste paar verslagen. Maar zo gaan we deze reeks verslagen niet eindigen, want Nigeria is vooral heel veel lachen.
Op 11 augustus 2010 schreef ik mijn eerste verslag vanuit het kantoor van Dr. Ojebode in Ibadan. Ik herinner me goed dat ik zoveel moest lachen daar en dat komt waarschijnlijk door de immer opgewekte Ayo, die in iedere situatie, hoe naar ook, humor kan zien en niet bang is dat te delen. Nigerianen zijn ontzettend grappig (en ja, ik vind dat ik mag generaliseren, want buiten mijn huisbaas ken ik maar weinig humorloze Nigerianen) en weten me altijd op te vrolijken met droge humor. In het begin vond ik sommige grappen zo flauw dat ik moeite moest doen om oprecht te lachen, maar inmiddels maak ik dezelfde flauwe grappen en lach ik, net als veel Nigerianen zelf, al om mijn eigen grap voordat ik de clue heb verteld.
Sommige humor kon ik beter niet delen. Vooral de cynische grappen en opmerkingen die in mijn hoofd opkwamen tijdens een van de tientallen kerkdiensten die ik heb bijgewoond. In Ugep werd de katholieke congregatie besproeit met een plantenspuit, ik heb vreselijk gelachen om de man die de voorbedes deed in My Father! My Father!! en de pastoor van diezelfde kerk heeft me regelmatig ontzettend gegeneerd, maar ik heb ook vaak om zijn uitspraken moeten grinniken. Vooral toen hij een vrouw vertelde dat ze met een katholieke pastoor zou gaan trouwen en toen hij mijn moeder financieel geluk voorspelde, nadat hij eerst had beweerd dat ze de bron van mijn problemen was. De grote, flauwe, typisch Nigeriaanse grap die ik aan iedereen vertel die het wil horen (ja, want dat is ook 'part of Naija humor') is dat ik vermoed dat hij de volgende keer mij naar voren roept en het telefoonnummer van mijn toekomstige man laat bellen, om vervolgens naar zijn broekzak te grijpen om de trillende telefoon op te nemen. Dit levert in 100% van de gevallen lachende vrienden op en een herhaling van dezelfde grap door verschillende mensen de avond en dagen daarna. Zo grapt Henry al maanden dat ik een Michael Jackson nose heb en zegt hij tegen iedereen dat als je stew op mijn hand doet en het op een bord rijst legt, mensen denken dat mijn hand een kippenpoot is. Ook deze grap is gegarandeerd een succes. Maar goed, terug naar de kerk. Ik moest ook vreselijk lachen toen een pastor me een aantal weken geleden voorspelde dat ik het Youth Bible Network in Nederland zou oprichten, terwijl hij vervolgens een half flesje olijfolie over mijn hoofd goot. De kerk was in Calabar South, met openbaar vervoer zo'n 25 minuten van mijn huis. Ik liep gigantisch voor lul. Om maar te zwijgen over die keer dat ik een 'sign post' van een kerk buiten op straat heb staan inzegenen, door hardop te bidden terwijl mijn handen het bord aanraakte. Of die keer dat ik naar de kerk ging en ik een prijs (flessenopener) won voor de mooiste lach. Het hardste heb ik gelachen toen het koor 'I'm dreaming of a white Christmas' inzette op 25 december afgelopen jaar. Het was de enige keer dat ik mijn lach niet in kon houden en er duidelijk een grote, cynische glimlach op mijn gezicht te zien is geweest.
Maar er zijn ook veel momenten geweest in de kerk die me aan het denken hebben gezet. Wat is goed en wat is kwaad? Hoe ga je met angst om en met depressie? Hoe vertel je slecht nieuws? Wat doe je als je niet meer weet wat je moet doe? Ik ken de Bijbel veel beter nu en hoewel ik niet denk dat het boek als stricte autoriteit gezien moet worden, denk ik dat kennis van 'het Woord' geen kwaad kan. Ook als niet-christen kun je uit de verhalen levenslessen halen, daarvoor hoef je niet te geloven dat Jezus echt over water heeft gelopen. Ik had moeite met een aantal pastors, maar ik heb enkele inspirerende pastors ontmoet – bijvoorbeeld die van de Independent Baptist Church, de enige kerk die mij heeft bezocht na het bijwonen van een mis en de enige kerk waarnaar ik wekelijks zou kunnen gaan. Niet alleen omdat ze een tijdslimiet van 1,5 uur hebben, maar ook omdat de kerk het dichtste bij mijn eigen religieuze achtergrond staat. Zelfs dichterbij dan de katholieke kerk in Nigeria! Ze hadden alleen niet zoveel te vertellen over heksen, dus een wekelijks bezoek was niet relevant voor mijn onderzoek. Ik ben ook vaak verward geweest tijdens ontmoetingen met pastors en hun kerken. Zo raakte ik letterlijk in paniek toen een pastor mij op straat aansprak en vervolgens mijn hele leven blootlegde, inclusief details over mijn geboorte (die bij navraag klopte) en was ik toch best een beetje overstuur toen een pastoor aan mijn moeder refereerde als heks. Hoe dan ook, ik heb gelachen in de kerk, ik heb gehuild op een altaar, ik heb gedanst en gerend door een kerk zonder vloer (lees: zand), ik heb om het hardst de liedjes meegezongen en mezelf thuis gevoeld, zeker na een paar maanden in My Father! My Father!!, ondanks alle twijfels die ik bij die kerk heb.
Ik heb dus behoorlijk gek gedaan in de kerk, tenminste, zo zouden wij het in Nederland zien. Maar zoals ik al eens schreef is gekheid relatief. Heel veel zaken in Calabar vond ik in het begin gek, maar ging ik na een tijd accepteren of tolereren en in sommige gevallen zelfs integreren. Zo eet ik tegenwoordig bananen met pinda's, omdat dat heel normaal is hier. Communicatie ben ik gaan tolereren, maar ik word nog steeds vreselijk moe van de sociale controle. Het constant moeten bellen van 'vrienden', taxi-chauffeurs en andere aanhangsels, omdat ik wanneer ik dat niet doe, na een aantal dagen te horen krijg dat ik de man of vrouw in kwestie 'verlaten' heb. Nigerianen zitten continu aan de telefoon, en dat ben ik helaaas gaan overnemen (tot ongenoegen van mijn onderzoeksbudget). De 'hoi-hoe-gaat-het-goed-en-met-jou-goed-fijne-avond-jij-ook-gesprekken' van 10 seconden voer ik meerdere malen per dag. Ik verontschuldig mezelf veel te vaak dat ik niet heb gebeld, terwijl zij net zo min de telefoon gepakt hebben en eigenlijk kan ik de vraag die ik op 22 augustus stelde nu wel beantwoorden. Kun je leren communiceren op z'n Nigeriaans? Nee! Dat wil zeggen, niet als je geen Nigeriaan bent. Maar je kunt jezelf wel aanpassen en dat is mij in ieder geval gelukt. Hoewel de rust van een stille telefoon over een paar weken me goed zal doen.
Bepaalde dingen van Nigeriaanse communicatie heb ik duidelijk overgenomen, tot hilariteit van mijn omgeving. Zo moest Ayo in november hard lachen toen ik tegen zijn vrouw zei: 'Member, you're too much o!', om later te vertellen dat ik mijn watermeloen in Calabar 'hundred-hundred' naira koop. Ik denk continu in Pidgin Engels, maar ben te verlegen het te gebruiken. Vanmorgen wilde ik tegen een taxi-chauffeur 'make we go now' zeggen, maar hield mezelf in. Toen ik vorige week op Facebook in reactie op een berichtje van een vriendin in Abuja schreef dat 'this country go finish me o!', omdat ik mezelf echt een keertje niet kon inhouden mijn vergaarde Pidgin te gebruiken, kreeg ik direct een reactie van mijn Nigeriaanse collega, die het blijkbaar grappig vond. Is het ook, een oyibo die Pidgin praat. Daarom doe ik het dus niet. Maar ik kan het! Vrijdagavond ga ik met een groepje vrienden mijn laatste avond in 'Cally' vieren. Wellicht probeer ik dan eens het een en ander uit. De verschillende uitroepen en verzuchtingen op z'n Nigeriaans gaan me zo goed af dat ik bang ben dat ik het ook gedurende colleges automatisch ga doen. In het Nederlands werden veel mensen al gek van mijn 'sorry' op letterlijk alles, maar inmiddels doe ik dit ook in het Engels: sorry oooo! Mijn supervisor zei het al voor ik naar Nigeria vertrok: 'You're English is very good now, but when you come back from Calabar it will be completely different!'. And it is... net zoals zoveel veranderd is.
Deze blog begint met een citaat uit Chimamanda Adichie's boek 'Half of a Yellow Sun', dat iedereen verplicht zou moeten lezen omdat het de vreselijke burgeroorlog in Nigeria beschrijft vanuit de liefde en daardoor pijnlijk mooi het verhaal van Biafra vertelt. Het is een stukje tekst dat ik weken geleden opnieuw las en dat me tot in het diepste raakte, omdat het niet alleen het verhaal vertelt van Olanna in het boek, maar ook van mij en mijn onderzoek in Nigeria. Mijn laatste blog vanuit dit intens complexe land dat ik ben gaan haten en waarvan ik ben gaan houden is een feit. Ik heb ups en downs gekend, periodes van ontspanning en periodes van stress, momenten van liefde en van afgunst. Mijn onderzoek en mijn welzijn leek af te hangen van toevalligheden: korte ontmoetingen op de markt of op straat, of plotselinge discussies over hekserij en religie in het algemeen. En hoewel ik heel vaak twijfel aan mijn data en methoden, of het wel genoeg is en of ik wel onderzoek heb gedaan zoals het hoort, hebben alle gesprekken en ervaringen een plekje gekregen. De toevalligheden hebben betekenis gekregen; zelfs de vele stiltes zijn te plaatsen.Veel mensen waren in choque toen ze een jaar geleden hoorden dat ik naar Nigeria wilde voor mijn veldwerk. Docenten, collega's, vrienden en familie. Jullie eigenlijk. Maar het wonder is geschied. Zes maanden leven en werken, maar vooral ontdekken, in dit land heeft geleid tot mijn eigen kleine wondertje: inzicht in wat ik eigenlijk kan en wil en misschien nog wel meer in wat ik niet kan en niet wil. Zes maanden veldwerk hebben geleid tot liefde. Geen puberliefde of verliefdheid met heel veel fladderende vlinders, maar passionele liefde. Liefde die je voelt stromen in al je aderen. Liefde die pijn doet omdat het echt is. Liefde die ontstaat door het vergeven van onhebbelijkheden. Onbaatzuchtige liefde die je met heel veel mensen wil delen. Ik hou van Nigeria, omdat ik geloof dat alles dat ons het land doet hekelen, slechts een fractie is van haar potentie te schitteren op deze aardbol. Nigeria kan een mooie toekomst tegemoet gaan. Het kost alleen een opeenvolging van toevalligheden, een wonder, en dan zal de liefde zegevieren en Nigeria aan de wereld laten zien wat zij waard is. Noem me een idealist, noem me naïef, maar ik hoop met deze blog een steentje bijgedragen te hebben aan een eerlijker beeld.
-
01 Februari 2011 - 20:47
Roos:
Wow, wat een mooi verhaal weer Inge.
Succes met de terugreis/komst in Nederland en het afscheid!
xx Roos -
01 Februari 2011 - 21:37
Anne:
He Inge,
Heel toevallig via Facebook op deze site gekomen. Wat schrijf jij goed zeg... Ja dat is het vervelende van veldwerk doen, je moet weer terug om je data te ordenen en dan kan je met weemoed terug denken aan een geweldige tijd.
Succes Inge, het ga je goed,
Anne -
01 Februari 2011 - 21:53
Iris:
Hi Inge,
Regelmatig kreeg ik een mailtje van weer een nieuwe blog die je stuurde vanuit Nigeria. Ik heb niet altijd de tijd genomen om ze te lezen, terwijl het echt gaaf was om over jouw bevindingen te lezen. Deze blog is wel echt een bijzondere 'afsluiting'.
En of je jezelf nou een échte antropoloog vindt of niet...zelfs de allereerste antropologen schreven persoonlijke verhalen in dagboeken, die af en toe zelfs haaks staan op hun eigen onderzoek (bekendste voorbeeld: Malinowski en zijn postuum gepubliceerde dagboek in 1967).
Hopelijk heeft je blog jou ook geholpen al je bevindingen in Nigeria te kunnen relativeren en houd je zelf via je blog altijd een tastbare herinnering aan Nigeria!
Inge, ik wens je een fantastische laatste week in Nigeria toe en het burgerlijke Nederland zal je met open armen ontvangen :)
Liefs, Iris -
01 Februari 2011 - 22:28
Mirjam:
Hey lieve Inge!
Ik wens je heel veel succes met de laatste dagen van afscheid nemen. Neem nog 's diep adem voor je vertrekt, de typisch Afrikaanse lucht inademend (beter niet naast een drukke weg!). Bedankt dat je je avonturen en ervaringen met ons gedeeld hebt, ik heb ze altijd met veel plezier gelezen. Soms zetten ze me aan het denken, soms werd mijn heimwee naar Afrika een beetje aangewakkerd. Ik hoop je gauw weer 's te zien in ons koude kikkerlandje!
Nakupenda kusoma hadithi yako!
xx -
01 Februari 2011 - 23:07
Tante Dini:
Hoi Inge .
Wat heb je weer een prachtig verslag geschreven.
En wat hebben we genoten van al je andere mooie verhalen, fijn dat we je zo hebben kunnen volgen in het verre Nigeria.
En wat kunnen wij trots zijn op ons Petekind dat zo maar in haar uppie dit allemaal aandurft.
Petje af hoor je bent een Kanjer!
Maar we zullen blij zijn dat je volgende week weer gezond en wel terug bent natuurlijk!
Nou meid geniet nog van je laatste week en een hele goeie reis terug!
Liefs en een Dikke Knuffel van ons
Ome Jan en Tante Dini xxx
-
02 Februari 2011 - 09:00
Marino:
Mij heb je de afgelopen maanden geboeid met je verhalen, verwonderd met ale spannende en leuke verhalen, maar ook ben ik onder de indruk van je reflectie naar anderen en jezelf.
Ik geniet van die bevlogenheid en passie.
Dit zeg ik met enorme trots, maar wil je ook wel waarschuwen voor je terugkomst in Nederland. Het is dan weer gewoon van 'uur en tijd', van studeren, werken, sriptie schrijven en plannen....... en solliciteren?!
Ook die overgang zal voor alle partijen (jij, familie, vrienden, collega's, universiteit) even wennen zijn.
dikke xx en tot volgende week op Schiphol
-
02 Februari 2011 - 09:23
Ymke:
Hey Inge, geniet nog van de laatste dagen in Nigeria en alvast een fijne reis terug naar Nederland. Het zal weer even wennen zijn, maar je bent een ervaring rijker die niemand je meer kan afnemen! X -
02 Februari 2011 - 09:42
Eva:
Inge, mooi stuk weer! Ookal is het heeeel anders, toch zijn een aantal van je anekdotes in dit verhaal op een bepaalde manier erg herkenbaar voor iemand die ook in het buitenland heeft gewoond.
Jij schreef ooit op mijn weblog: wat kun jij analyseren zeg! Maar dat is ook toepasbaar op jou :) Het is gewoon wat je doet (ik tenminste) als je aaneengesloten in een andere cultuur leeft (en het is toch ook wel typerend voor ons, als je ook ziet wat we gestudeerd hebben :) ).
Ze zult misschien wel een reverse culture shock ervaren als je terug bent in NL. Mijn ervaring is dat als je terug bent, en je je leven in NL ook weer herevalueert (omdat de gewoontes hier je óók opeens opvallen), je pas écht beseft hoe waardevol de ervaringen en doorgemaakte veranderingen die je hebt gehad zijn! -
02 Februari 2011 - 13:07
Wilma:
He meid,
Ja ja de laatste loodjes wegen het zwaarst, ik denk dat het best 'n hele klus is als je in twee werelden zo " thuis" en ingeburgerd bent als jij.
Het betekent dat je eigenlijk altijd wel last hebt van heimwee is het niet naar het een dan is het wel naar het ander,en waarschijnlijk zelfs naar dat wat je nu zo stoort,maar aan de andere kant ga je je leven hier, op deze manier steeds met een nieuwe en frisse blik bekijken
Kind geniet van je laatste week in, het zo vertrouwd geworden, Nigeria maak er zoveel mogelijk een positieve week van.
En Ik ben blij dat ik je Dinsdag weer in de armen kan sluiten.
hele dikke kus en knuffel van je mutti -
02 Februari 2011 - 14:01
Lilian Vd Stroom:
Hey Inge,
Een ding is wel erg duidelijk....jij komt als een "rijk" mens terug!!!
Geniet ook deze laatste week nog met volle teugen en een goede terugreis gewenst!!
-
02 Februari 2011 - 14:53
Corine:
Hoi Inge,
ik denk dat stiekem toch wel wat mensen jaloers op je zijn, op wat je hebt meegemaakt, aangedurfd, geleerd en zeker ook genoten hebt. Geniet nog dubbel van deze laatste week en pak nog maar geen laken in, ik denk dat een zakdoek te klein is.
Groetjes Corine -
02 Februari 2011 - 19:29
Corine:
mooi blog meisje, heb ze tot mijn spijt lang niet zo trouw (kunnen) gevolgd als ik zou willen maar deze laatste geeft een mooie samenvatting. hoe is het met de liefde van je leefde, de advocaat?
ik vertrek volgende week naar de liefde van mijn leven: tanzania here I come...
heb net gehoord dat ik nog 20 kilo extra mee mag nemen dus nog ff kaas en stroopwafels inslaan. dat mag wel als je voor vier jaar gaat he? wanneer kom jij naar mij, ik il met jou nigeria ook wel eens bezoeken maar weet nu ff niet wanneer.
inge, het ga je goed. ik weet wat voor moeilijke tijd je tegemoet gaat (met je hoofd nog daar,een onoverzichtelijke brei van data waar je niets mee lijkt te kunnen, docenten die van alles van je verwachten, mensen van daar die aan je trekken en waarnaar je terug wilt, het nederlandse systeem en ritme dat je niet wilt accepteren .... pole sana)
dikke knuffel enneh je kan het, echt!
xxCorien
www.hartvoorafrika.tk -
03 Februari 2011 - 07:06
Annet Vermeulen:
Hallo Inge, gefeliciteerd met je vader! Nog een paar dagen, dan kun je hem zelf feliciteren. Sterkte met de laatste loodjes, ik zal je mooie verhalen gaan missen! Groetjes Annet -
03 Februari 2011 - 07:46
Anne-Marie En Theo:
Hey Inge, nadat ik gisteren je verhaal had gelezen vond ik vanochtend dit gezegde in mijn mailbox. Toepasselijker kan haast niet:
"Afstand doet met de liefde wat de wind doet met vuur; zij dooft de kleine liefde uit en wakkert de grote liefde aan" (Roger de Bussy-Rabutin)
Hele goede reis en tot volgende week!
Liefs
Anne-Marie en Theo -
03 Februari 2011 - 12:11
Loesje:
je komt weer een stuk wijzer en een hele nieuwe ervaring rijker naar huis Inge!!
Ik wens je alvast veel succes met het afscheid..(ik weet hoe moeilijk je het daar altijd mee hebt) en geniet nog van je laatste dagen daar met je nieuwe liefde!
Dan verwelkomt je oude liefde je weer terug thuis over een paar dagen!
Alvast een hele goede reis!
Hopelijk spreken we snel weer af om al je belevenissen live te horen!
Liefs -
03 Februari 2011 - 20:55
Joop Bisselink:
Inge,
Dank voor je prachtige verhalen; we hebben er echt van genoten.
Geniet nog even en kom weer veilig thuis.
Het mooie van de toekomst is, dat het maar met een dag tegelijk komt.
Proficiat met je vader en tot spoedig.
Joop en Wilma Bisselink -
05 Februari 2011 - 14:05
Marie-jose:
hoi inge bedankt voor je verhalen .
Het is fijn om je binnenkort weer te zien .
Goede reis en serkte met het afscheid.
-
06 Februari 2011 - 14:56
Wendy :
Hey lieve Inge,
Alvast een hele goed terugreis naar Nederland!
Tot snel!!
Liefs, Roland, Wendy, Isa en Eva -
08 Februari 2011 - 10:27
LindavdKamp:
Hoi Inge,
Welkom terug in NL en op ASC (alvast).
Heb niks meer van me laten horen de afgelopen maanden, maar heb net wel nog je blogs zitten lezen. Heel boeiend.
We spreken elkaar snel.
Liefs, Linda -
08 Februari 2011 - 21:47
Joke En Kees:
welkom thuis Inge.
joke en kees.
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
